“มารู้จักระบบบำบัดน้ำเสีย ภายในบ้านกับปัญหาที่มักจะเกิด”

            สำหรับระบบสุขาภิบาลของบ้านพักอาศัย เป็นกระบวนการจัดการตั้งแต่การนำน้ำดี อาทิ น้ำประปา น้ำบาดาล เข้ามาใช้ประโยชน์ภายในบ้าน รวมถึงการจัดการน้ำดีที่ผ่านการใช้งานจนกลายเป็นน้ำเสียและของเสียต่าง ๆ ออกไปจากตัดบ้านอย่างมีประสิทธิภาพ ทั้งเพื่อสุขอนามัยที่ดีต่อผู้อยู่อาศัยและไม่เกิดปัญหามลพิษต่อชุมชนและสิ่งแวดล้อม

            โดยระบบบำบัดน้ำเสียในบ้านพักอาศัยเป็นระบบการจัดการที่เกี่ยวข้องกับการระบายน้ำทิ้งออกจากอาคารลงสู่ท่อระบายน้ำสาธารณะ รวมทั้งการจัดการบำบัดสิ่งปฏิกูลจากห้องน้ำและห้องครัวให้กลายเป็นน้ำทิ้งที่ไม่เป็นอันตรายต่อสภาพแวดล้อม

            ส่วนการวางท่อระบายน้ำทิ้งภายนอกอาคารลงสู่ท่อสาธารณะนิยมใช้ท่อซีเมนต์ใยหิน ขนาดเส้นผ่าศูนย์กลาง 6 หรือ 8 นิ้ว วางฝังใต้พื้นดิน โดยมีบ่อพักวางคั่นห่างทุก ๆ 6-8 เมตร การวางท่อดังกล่าว ต้องปรับดินหรือทรายรองด้านล่างของท่อให้เรียบเสมอเพื่อรองรับน้ำหนักท่อได้อย่างสม่ำเสมอกันทั้งแนวปรับความลาดเอียงของแนวท่อเป็นอัตราส่วนอย่างน้อย 1:200 เพื่อให้น้ำไหลได้สะดวก และในแต่ละบ่อพักควรมีตะแกรงดักขยะเพื่อสะดวกในการทำความสะอาดและป้องกันการอุดตันของท่อด้วย

            โดยระบบบำบัดน้ำเสียจากห้องส้วม ได้แก่ ระบบบ่อเกรอะ-บ่อซึม เป็นระบบที่รองรับน้ำเสียและสิ่งปฏิกูลจากห้องส้วมมักทำจากถังซีเมนต์สำเร็จรูป ขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 80 ซม. นำมาวางซ้อนกันบนฐานคอนกรีตให้ได้ความบึกตามต้องการ เททับบนคอนกรีตโดยเว้นช่องติดตั้งฝาทองเหลืองแบบใช้เปิด-ปิด เพื่อใช้เป็นช่องสำหรับดูดสิ่งปฏิกูลออกเมื่อใช้ไปนาน ๆ

            ทั้งนี้การทำงานของบ่อเกรอะ-บ่อซึมจะใช้วิธีการตกตะกอนของสิ่งปฏิกูลจากส้วมลงสู่ก้นบ่อเกรอะ จากนั้นน้ำด้านบนของบ่อเกราะบางส่วนจะไหลผ่านท่อลาดเอียงไปสู่บ่อซึมที่เจาะรูไว้ โดยรอบบ่อให้น้ำผ่านการตกตะกอนของของเสียซึมออกไปยังพื้นดินโดยรอบหรือส่งน้ำที่ผ่านการตกตะกอนอีกครั้งจากบ่อซึมนี้ออกไปยังท่อระบายน้ำสาธารณะต่อไป

            สำหรับปัญหาที่มักพบมากของบ่อเกรอะ-บ่อซึมคือ อาการของส้วมที่ราดไม่ลง สาเหตุนี้ก็มีตั้งแต่การไม่ใส่ท่ออากาศทำให้น้ำที่ราดไม่สามารถเข้าไปแทนอากาศในบ่อได้ อีกทั้งตำแหน่งหรือบริเวณที่วางบ่อซึมมีความชุ่มชื้นมาก ทำให้น้ำภายนอกซึมเข้ามาแทนที่น้ำในบ่อ หรืออาจเป็นเพราะบ่อมีขนาดเล็กเกินไป รวมทั้งการอุดตันจากการทั้งสิ่งของย่อยสลายยากลงในไปส้วม

            จากปัญหาดังกล่าวระบบบำบัดน้ำเสียจากส้วมแบบถังบำบัดสำเร็จรูป จึงเข้ามาเป็นตัวเลือกที่เจ้าของบ้านนำมาใช้ทดแทนบ่อเกรอะ-บ่อซึม โดยใช้หลักการบำบัดทางชีวเคมี ซึ่งใช้ตะกอนแบคทีเรียนำมาทำปฏิกิริยาทางเคมี เปลี่ยนน้ำเสียให้เป็นน้ำดี แยกส่วนตะกอนและส่วนฆ่าเชื่อโรคตามกรรมวิธีของแต่ละบริษัทผู้ผลิต

            ส่วนถังบำบัดน้ำเสียสำเร็จรูปมีข้อดีในเรื่องของการควบคุมคุณภาพน้ำทิ้งที่ผ่านการบำบัดที่ได้ตามมาตรฐาน มีขนาดให้เลือกตามปริมาณและจำนวนผู้ใช้ในแต่ละประเภทอาคาร ประหยัดพื้นที่ในการติดตั้ง แลขจัดปัญหาเรื่อน้ำล้นท่อหรือชักโครกไม่ลงได้

            ส่วนระบบบำบัดน้ำเสียรวม เป็นระบบบำบัดน้ำเสียที่รวมการบำบัดทั้งน้ำเสียจากห้องน้ำ ห้องส้วม ห้องครัวและส่วนซักล้าง โดยน้ำเสียจากทุกส่วนจะถูกส่งมาบำบัดรวมในระบบถังบำบัดน้ำเสียรวม (กรรมวิธีบำบัดเช่นเดียวกับระบบถังบำบัดน้ำเสียจากส้วม) ก่อนที่จะปล่อยออกสู่ท่อระบายน้ำสาธารณะต่อไป